Muhammeda Salaha eksploatiše Sisijev krvavi režim

Dosadašnji uspjeh fudbalera Liverpoola Muhammeda Salaha ponovo je u centru pažnje nakon što je egipatska kampanja protiv upotrebe droge u kojoj se prikazuje fudbaler dovela do četvorostrukog povećanja poziva na telefon za pomoć kod rehabilitacije. Više od devet miliona stanovnika Egipta upotrebljava narkotike.
Nema sumnje da Salah ima veliku podršku u svojoj domovini. Njegovo lice krasi mural u centru Kaira pored velikog egipatskog pisca Nadžiba Mahfuza i pjevačice Umm Kuslum. Čak je bio eulogizovan kao ‘četvrta piramida Egipta’. Slavljen kao osoba koja je od siromaha postala bogataš, Salaha voli narod, a ono što je uznemirujuće, i vlada. Njega su svojeručno dodali na glasački listić stanovnici tokom nedavnih izbora, što se svakodnevno pojavljivalo na svim naslovnicima državnih novina. S obzirom na uzbuđenje, svako bi pomislio da je Egipat mjesto gdje se ambiciozne osobe slave i potiču da ispune svoj potencijal, kada zapravo na hiljade mladića provodi svoje najbolje godine u zatvorskim ćelijama iščekujući smrtnu kaznu. Pučistički general Abdulfettah es-Sisi već ima svoju krvavu prošlost u historiji fudbala. Godine 2015., dvije godine nakon što je sebi obezbjedio položaj predsjednika zemlje, 33 navijača kluba Zamaleka su ugušena i pregažena na ulazu na stadion nakon što je policija na hiljade navijača natrpala u uzani hodnik, ispalila suzavac u gomilu te postavila barikade kako ne bi pobjegli.
Tri godine ranije, Sisi je bio direktor vojne obavještajne službe kada se 2012. godine dogodio pokolj navijača kluba El-Ahli u Port Saidu. Sukobi navijača u Port Saidu izbili su odmah po završetku utakmice u kojoj je domaća momčada El-Masri rezultatom 3-1 pobijedila kairski klub El-Ahli . Navijači El-Masrija sjurili su se na teren bacajući kamenje, boce i eksplozivne naprave prema suparničkim navijačima, uzrokujući kao i paniku dok su igrači i navijači bježali u svim smjerovima. U neredima su ubijena 72 navijača. Svjedoci nereda navode kako su huligani bili naoružani mačetama i noževima te da su navijače bacali s četvrtog sprata . Ističu i kako vlasti prilikom ulaska u stadion uopće nisu provjeravali navijače te da se bez problema moglo unijeti bilo koje oružje. Navodno su se čuli i pucnjevi. Huligani nisu birali oružje, već su žrtve tukli i bakljama, šipkama i kamenjem. Tokom nereda neko je isključio reflektore na stadionu dok su se navijači El-Masrija spuštali na teren, a vrata koja bi navijačima El-Ahlija omogućila bjekstvo su zaključana. Svjedoci su naveli da vjeruju da su bezbjednosne snage podmirivale stare račune. Ultraši, navijači El-Ahlija, velika organizovana grupa uglavnom mladih ljudi naviknutih na sukobe s policijom, su bili na prvim linijama demonstracija 2011. godine, uzvikujući parole da je vojska ‘paščad poput policije’. Sud u Kairu zabranio je aktivnosti najpopularnijih navijačkih grupa, uključujući i Ultraše, i označio ih je kao ‘terorističke organizacije’, što baš i nije odraz sistema koji podržava fudbalska dostignuća svoje zemlje. “Ovo nije fudbal”, kazao je egipatski fudbaler Muhammed Ebu Trika nakon pokolja u Port Saidu. “Ovo je rat i ljudi umiru pred našim očima. Da li je život ovoliko jeftin?” Ebu Triki, koji je podržavao Muslimansku braću tokom predsjedničkih izbora, su vlasti kasnije oduzele imovinu nakon što su ga optužili da finansira grupu, koja je također označena kako teroristička organizacija. Drugi fudbaleri koji su govorili protiv Sisija su također platili visoku cijenu. Godine 2015., egipatskom fudbaleru Ahmedu el-Merganiju, koji je učestvovao u revoluciji iz 2011. godine, je prekinut ugovor nakon što je na Facebooku objavio komentare u kojima kritikuje Sisija. “Sve što od tebe dobijemo su beskorisne riječi bez ikakvih dijela”, napisao je on. Na meti nisu bili samo fudbaleri. Godine 2013., šampion borilačkih vještina Muhammed Jusuf je tokom Svjetskog prvenstva u Rusiji izašao na binu da primi zlatnu medalju noseći majicu na kojoj su prikazana četiri prsta, znak “Rabi’e koji je opće poznat kao simbol masakra kojeg su po Sisijevom naređenju izvršile bezbjednosne snage 14. avgusta. Jusuf je iz Rusije poslat kući i izbačen je iz reprezentacije. Nakon što je stigao u Egipat, bezbjednosne snage su ga ispitivale na osnovu toga da je osramotio svoju zemlju te mu je zabranjeno učestvovanje na daljim takmičenjima. Salah je neusmljivo jedan od najboljih igrača Premier League, ali on nije Tommie Smith ili John Carlos. Njih dvojica su se tokom primanja, zlatne i bronzane medalje, na Olimpijskim igarama 1968. godine u Mexico Cityju, popeli bosi na podij, a kada su primili medalje podigli su stisnute šake na kojima su bile crne rukavice. Bila je to snažna poruka podrške ljudskim pravima koja su u to vrijeme u Americi itekako bila ugrožena. On sigurno nije ni Muhammed Ali, bokserski šampion koji je odbio da bude regrutovan u američku vojsku kako bi se borio u Vijetnamu.
Zanesenost Salahom se mora posmatrati u kontekstu 282 hiljade dolara koje je donirao Tahja Masru, državnom fondu pod kontrolom Sisija, koji je navodno usmjeren za podršku razvoja Egipta, kao i činjenice da nikada nije ni progovorio ni riječ o zločinima koji se odvijaju u Egiptu. Istina je da sportisti koji progovore protiv nepravde rizikuju da izgube sve što imaju. Colin Kaepernick je zvijezda američkog fudbala koji je odbio ustati za vrijeme intoniranja himne na utakmici kao znak protesta za djela koja vidi kao rasnu nepravdu. Američki predsjednik Donald Trump je objavio prilično predvidiv odgovor na njegov protest- “možda je mogao pronaći zemlju koja je bolja za njega”, ali implikacije su bile ogromne. Kaepernick je od tada izbačen iz lige. Ipak, mnogi smatraju Kaepernicka, jednog od najtalentovanijih igrača američkog fudbala, herojem zbog njegovog čina. Nasuprot tome, Salaha kao maskotu koristi režim koji je maltretirao sve svoje sportiste, a onda shvatio da bi mogao da ih iskoristi za svoju propagandnu kampanju u inostranstvu. U nastojanju da poboljša svoj položaj, Sisi je obećao nove sportske komplekse širom zemlje, i ponudio je da Egipat bude domaćin brojnim sportskim događajima.
Čak i Egipatska fudbalska asocijacija, čija internet stranica je u osnovi fotografija aviona sa Salahovom likom na njemu, je u opticaju. U januaru su održali konferenciju za medije u znal podrške predsjedničkoj kandidaturi Sisija a na kojoj su prisustvovale sve vođe fudbalskih klubova i nekoliko sportista. Iako je pohvalno što veliki broj osoba poziva telefonski broj za rehabilitaciju od narotika nakon što se Salah uključio u projekat ministarstva društvene solidarnosti, da li treba da vjerujemo da vlada koja u zatvoru drži 60 hiljada političkih zatvorenika stvarnoo brine o liječenju ovisnika? Kampanja nam je pokazala da je Salah očigledno utjecajan sportista. U njegovom slučaju, jedna je stvar što je izabrao da ne govori o zloupotrebama ljudskih prava u njegovoj zemlji, ali je sasvim druga stvar što je podržao pokvarenog predsjednika svojom PR kampanjom. Napisala: Amelia Smith
Prijevod i obrada: IslamBosna.ba